Có những công trình không chỉ đơn thuần là một địa điểm, mà còn mang trong mình cả một dòng chảy lịch sử, một tinh thần kiên trung, và một dấu ấn sâu đậm trong nền giáo dục Việt Nam. Trường Dục Thanh chính là một trong số đó - nơi mà mỗi viên gạch, mái ngói đều mang trong mình câu chuyện về tinh thần khai sáng, về những nhân vật lịch sử chảy trong người khát vọng lớn lao.
Hãy cùng MLifeOn tham gia vào hành trình khám phá ngôi trường đặc biệt này thông qua bài viết dưới đây.
Lịch sử hình thành và phát triển
Tọa lạc tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Trường Dục Thanh không chỉ là một ngôi trường bình thường mà còn là chứng nhân lịch sử, nơi chứa đựng câu chuyện của nhiều nhân vật vĩ đại, đặc biệt là Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Khi bước qua cổng trường, tôi cảm nhận ngay một bầu không khí trầm lắng nhưng đầy thiêng liêng. Những bức tường gỗ cổ kính như đang thì thầm với tôi về một thời kỳ giáo dục khai sáng, về những bài giảng từng vang lên từ những lớp học đơn sơ này.
Ngôi trường mang dáng dấp cổ kính của thời gian, của lịch sử đã qua
Trường Dục Thanh được thành lập vào năm 1907 bởi nhóm sĩ phu thuộc phong trào Duy Tân như Nguyễn Quý Anh và Nguyễn Trọng Lội - con trai của nhà thơ Nguyễn Thông. Với mong muốn mở ra một môi trường giáo dục tiến bộ, giúp thanh niên tiếp cận với tư tưởng đổi mới, Trường Dục Thanh đóng vai trò như một không gian khơi dậy tinh thần học hỏi và khát vọng phát triển đất nước trong giai đoạn chuyển mình đầy biến động.
Trường Dục Thanh hoạt động từ năm 1907 đến 1912, là một trong những cơ sở giáo dục tư thục tiên tiến nhất thời bấy giờ tại Bình Thuận. Chương trình giảng dạy bao gồm Quốc ngữ, Hán văn, Pháp văn và thể dục, với đội ngũ giáo viên tâm huyết và khoảng 50-60 học sinh.
Không gian học tập nơi đây từng vang lên những bài giảng về tư tưởng tiến bộ, tri thức và đạo đức, góp phần xây dựng những thế hệ thanh niên có lý tưởng cao đẹp, biết trăn trở về vận mệnh dân tộc. Chính vì vậy, ngôi trường này không chỉ có giá trị giáo dục mà còn mang đậm dấu ấn di sản văn hóa gắn với những thời khắc quan trọng của lịch sử Việt Nam.
Những cột mốc lịch sử
Đi qua từng lớp học, nhìn thấy nơi các thế hệ học trò năm xưa đã chăm chú lắng nghe bài giảng, tôi như cảm nhận được sự bền bỉ của thời gian, như thể nơi đây vẫn còn giữ hơi ấm của những ngày tháng cũ.
Trường Dục Thanh được thành lập vào năm 1907 dưới sự dẫn dắt của các nhà trí thức yêu nước thuộc phong trào Duy Tân, đánh dấu một bước tiến mới cho nền giáo dục tiến bộ tại Việt Nam thời bấy giờ. Đến năm 1910, ngôi trường nhỏ này vinh dự được đón bước chân của Nguyễn Tất Thành (Chủ tịch Hồ Chí Minh) khi Người dừng chân tại Phan Thiết, trực tiếp giảng dạy và truyền đạt kiến thức cho học trò, đồng thời gieo mầm cho những tư tưởng cách mạng đầy thức thời. Trải qua hơn một thế kỷ, Trường Dục Thanh ngày nay đã trở thành một di tích lịch sử đặc biệt, nơi lưu giữ những dấu ấn thiêng liêng của nền giáo dục dân tộc và tinh thần yêu nước bất khuất.
Tôi tự hỏi: Khi còn là thầy giáo Nguyễn Tất Thành, Bác Hồ đã giảng dạy những gì, đã truyền đi những suy nghĩ gì cho thế hệ học trò của mình? Và khi hơn một trăm năm đã trôi qua, Người đi mất, nhưng ngôi trường vẫn đứng đó, như một lời nhắc nhở về tinh thần tận tâm với giáo dục và khát vọng đổi mới.
Chạm vào dấu tích của thời gian
Bước vào Trường Dục Thanh, du khách như được quay về một thế kỷ trước, với những kiến trúc giản dị nhưng đầy ấm áp. Ngôi trường vẫn giữ nguyên nét đẹp cổ kính với những dãy phòng học bằng gỗ, những mái ngói phủ rêu phong và khoảng sân rợp bóng cây xanh.
Không gian trường được bảo tồn nguyên vẹn, với những vật dụng từng được sử dụng trong quá trình giảng dạy, từ bàn ghế, bảng viết đến những kỷ vật gắn liền với lớp học năm xưa. Không chỉ là những đồ vật vô tri, mỗi sự vật nơi đây còn là chứng nhân lịch sử, giúp lưu giữ tinh thần giáo dục khai phóng, từng là nguồn cảm hứng cho những thế hệ đi trước.
Khuôn viên trường nhiều cây xanh, đem lại cảm giác yên bình
Điểm dừng chân khiến tôi lặng người nhất có lẽ là gian phòng Bác Hồ từng dạy học. Khi đứng tại đó, tôi chợt hình dung ra khung cảnh một lớp học nhỏ, nơi người thầy trẻ tuổi đã dành trọn tâm huyết để gieo mầm tư duy.
Bên cạnh khu phòng học, khuôn viên trường còn có những di tích khác như giếng nước, nhà thờ cổ, tất cả đều hòa quyện vào nhau, tạo nên một không gian tĩnh lặng nhưng đậm chất lịch sử, để mỗi bước chân của du khách khi ghé đến đây đều có thể cảm nhận được giá trị vô cùng thiêng liêng.
Tìm về ngôi trường lịch sử
Dừng chân tại Trường Dục Thanh, ta không chỉ được chiêm ngưỡng một công trình di tích mà còn cảm nhận được sự hào hùng của một thời kỳ đầy khát vọng. Giữa những bức tường gỗ đơn sơ, mỗi người như được lắng nghe câu chuyện của những bậc trí thức đã từng giảng dạy tại nơi này, truyền đi ngọn lửa yêu nước và tinh thần học tập không ngừng.
Nhìn những lớp học cũ, những hàng ghế gỗ đã từng chứng kiến bao nhiêu thế hệ học trò, ta chợt thấy trân quý hơn giá trị của giáo dục. Đây không chỉ là một điểm đến tham quan, mà còn là nơi để suy ngẫm, để hiểu rằng nền giáo dục Việt Nam đã phải trải qua biết bao thử thách để có thể vươn lên mạnh mẽ như ngày hôm nay.
Nếu bạn yêu thích du lịch, muốn tìm hiểu về lịch sử và những công trình văn hóa mang ý nghĩa sâu sắc, Trường Dục Thanh chắc chắn là một điểm đến không thể bỏ lỡ.
—---
CREDIT:
- Photography: Kien Trang
- Content: Giang Huynh
- Design: Trung Huynh